EIDA

30-mei ‘33

Geliefden – Wat veel is er weer gebeurd – Anneke komt plotseling over 10 dagen al in Bandoeng, Mevr. v. Vianen heeft al kamers voor haar gehuurd, vlak tegenover haar huis, zodat het geen moeite zal zijn haar boeltje later na 2 weken over te brengen, als het paviljoen vrijkomt, eind van de maand. Wat een sensatie – alles tegelijk. De brief kwam net toen Dirk hier was. Hij is vanmiddag naar Batavia gegaan en misschien komt hij donderdag nog even terug. Hij heeft het zo prettig bij ons gevonden, kon zijn hart uitstorten, wat hij daar niet kon doen. Hij is werkelijk flink, een bijzondere man, wij bewonderen hem enorm. Zoals hij met de kinderen is, is kranig. Hij heeft ze verteld dat Mammie’s gedachten, Mammie’s verstand altijd bij hen blijft, dat hij als hij rustig gaat zitten met Mammie’s verstand kan overleggen, en dat zij het ook zullen voelen als zij groter zijn. De kinderen zijn nu zo dicht aan een gesloten en elke dag zet Anneke  bloemen bij haar portretten, de kinderen zijn nu hierdoor weer rustig en blij. Hij heeft het zelfs kunnen presteren om 4 dagen “na het weggaan van Zus” Eida’s verjaardag te vieren zoals ze het altijd deden en ze kreeg ook een cadeautje van Mammie. Is ’t niet buitengewoon hoe hij haar in ere houdt op deze manier, zonder uiterlijke droefheid. Het is hem natuurlijk wel eens te machtig, maar hij houdt voet bij stuk. Het is Zus’ wil geweest dat de kinderen het weer zo zouden krijgen als ze het hadden en Dirk hoopt er een oplossing voor te vinden. Jullie hebt nu zijn brief al gelezen en wij zitten in angstige spanning hoe jullie erop zult reageren. Ik weet niet wát hij geschreven heeft, maar ik weet alleen dat hij al zijn hoop erop gezet heeft, dat Emma het zou aannemen een plezierreisje naar Indië te maken en dan een jaartje voor hem en de kinderen te zorgen en als het goed bevalt van beide zijden voor langer. De kinderen kennen Tante Emma nog goed en zijn gecharmeerd van haar en Dirk heeft ze ook beter leren kennen toen ze samen uitgingen naar de Schouwburg. Wat is jullie denkbeeld over dit alles. Het is natuurlijk absoluut vrijblijvend van beide kanten. Maar als Em en jullie erover denkt, wil hij naar Holland komen en liefst al in juli – hij heeft altijd zo goed met jullie kunnen praten en voelt zich zo volkomen in onze familie thuis (uitgezonderd T. Leidie!). Em, je zult misschien eerst schrikken en nee zeggen, dat is ook begrijpelijk, maar denk er elke dag wat over, dan zal het je langzamerhand duidelijk worden, wat je moet doen. Weet je, Dirk is zo’n fijne vent, een zeer bijzondere man. Het lijkt me ook de beste oplossing als hij zelf met jullie komt praten. In zijn brief zul je bij aandachtig lezen, wel álles vinden wat je voorlopig moet weten, en de volgende mail zal hij je zelf schrijven. Ik liet hem lezen wat Moeder schrijft over het bezoek aan Tante Leidie – Zij heeft ook aan hem geschreven dat zìj de enige is, die zijn kinderen kan opvoeden in Annie’s geest, maar ze rept niet over hèm, terwijl hij toch de enige is, die op de grondslag van het paleis-van-hen-beiden-alleen, kan voortbouwen. T. Leidie zou toch immers nooit de kinderen kunnen opvoeden, heeft ze het niet altijd aan de stok met de moderne jeugd, niet alleen, maar is ze niet in hoge mate ontactvol tegenover iedereen, niet het minst tegenover haar eigen zuster en al haar schoonkinderen! – Hoe komt Oom Izak erbij 2 kinderen van hem te willen afhalen, wie kan hun een mooiere jeugd geven dan hun eigen vader; Tante Leidie is toch veel te bekrompen!

Wat een bijzonderheid dus in de familie, die 2 tanden zo vroeg al van Axel. Het wijst op veel kalk in zijn lichaampje, ik ben er zo blij om, misschien krijgt hij nu een goed gebit. – Ik wil wel graag zo’n kiektoestelletje van Leica, als nu de hele familie er een heeft. Wij hebben wel al 2 kiektoestellen en 1 film dito! 

Tek Bheng en Jeanne zijn weer een uurtje geweest – Ze hebben beiden griep gehad. Tek Bheng houdt het vol ’s nachts te werken en hij hoont haar als ze [2] er geen zin in heeft. Wij hebben hem geprobeerd erop te wijzen dat hij geen vrijgezellen manieren meer mag hebben, maar hij lacht overal om. Ik hoop maar dat hij er toch naar zal handelen. Ik heb haar gezegd vol te houden en goed ruzie te maken als hij het weer doet, maar ze zegt dat hij daar niet om geeft. Ze logeren nu nog altijd bij die broer, en hebben nog geen plannen verder. Ik hoop dat ze erin zal slagen hem te veranderen. Hok is nu al een reuze feminist en hij heeft het tegen Tek Bheng ook laten merken. Maar we hebben hier van die conservatieve kennissen. Zaterdagavond heb ik enige uren met Alex Hasenstab over dat onderwerp gedebatteerd, hij is wel heel erg! Het ging over zijn zuster, die alleen maar slooft voor zijn huishouding, nooit uitgaat en verdwijnt bij visite. Maar zijn standpunt is dat het hoogste voor de vrouw is te dienen, en dat de krachtigere persoonlijkheden over de zwakkere moeten heersen. Zij mag hem nog dankbaar zijn, dat hij haar de gelegenheid geeft zich op te offeren en te dienen! Volgens hem, is zij het volkomen met hem eens. Aldus valt er niet verder te praten. Hok is maar weggelopen, vond het zonde van zijn tijd! – Fijn dat Gunning een benoeming krijgt, dat is zeker een bijzondere lof – heeft hij dat aan Vader te danken? Weet hij iets van het Daltonisme? – Jullie hebben een geestigheid in m’n IEVA gedicht ontdekt, dat ik zelf nog niet gemerkt had! Van die lieve heren, beste dames en later andersom! Leuk dat jullie het aardig vinden. M’n naam staat niet in het programma omdat ik het zelf heb opgesteld. Ik schrijf niet meer aan Juffr. v. Anrooy, heb geen tijd meer vanavond. We hebben net de rapporten uitgedeeld op de IEVA school, 1 met 5 en 1 met 4 onvoldoendes, maar de rest wel behoorlijk, maar het is nog een soepje, echt vervelend – ik wou dat ik maar dorst te spreken, zelfs ben ik te verlegen tegenover de meisjes! – Ik ben doodmoe, vannacht praatten we met Dirk tot kwart vóór 1 en nu weer de hele morgen. Vanavond is er een mooi concert, maar ik heb er geen moed voor. Ik moet Axeltje trouwens ook nog voeden en Hok heeft veel brieven te schrijven. – We hebben de huur van het IEVA huis opgezegd, het is afschuwelijk vochtig en de keuken is smerig, het lekt in elke kamer en de sloten sluiten niet, maar de huisbaas wil er niets aan doen, hoewel het huis al 30 jaar oud is. – Axel is erg blij dat er in Holland goela djawa te krijgen is, hij wil het over 2 jaar, graag op zijn boterham! Dirk was verstomd dat hij nog geen 6 maanden is, hij is ook erg lang en dik! – We zitten geweldig op zwart zaad. Het hele filmpotje is eraan gegaan, en tot overmaat van ramp, schrijft Ho dat hij 50% wordt gekort en nu ƒ 50.- in de maand zal krijgen, en hij heeft een motorfiets op afbetaling gekocht, ontzettend. – Dien gaat morgen weer naar huis uit Bali, ze is 5 weken weggeweest, wat een tijd voor Nico ook hè. Trouwens voor Anneke wordt het nog langer, ik zou het, geloof ik, toch nooit kunnen. – M’n Chinese vriendinnetje, dat Hok me bezorgde, dat met T. Masje zal corresponderen, heeft me een brief geschreven van 4 vellen als antwoord op mijn brief, die ze noemt “een heerlijke en zalige brief”! Een echte bakvis, ik ken haar nog niet, ze komt half juni in Bandoeng. Eerst komt zaterdag Houw, daarna Anneke, dan zij.

Dag Eida. [3]

HOK

30/V. Geliefden. Uit Eida’s brief leest u wel dat er weer heel wat omgegaan is deze week. En onderwijl groeit Axeltje alsof er niets anders dan voor hem gezorgd wordt. Hij begint al ondeugend te worden. Als hij een van ons ziet, lokt hij ons naar zich toe met zijn allerliefste glimlach, in de hoop dat wij hem uit zijn box halen. Helaas gebeurt dit veel te weinig naar meneer’s zin. En dan is het traanloos huilen, en driftig trappen. Dat helpt hem niet veel. Er wordt dan een doek tussen hem en ons gehangen en alles is dan weer in orde. – Eidje heeft Dirk erg bemoederd. Hij heeft het ten zeerste geapprecieerd. Over zijn plannen zult u nu wel ingelicht zijn. En u zult er wel door overvallen zijn. Voor zover ik Dirk ken, kan ik niet anders zeggen dan dat hij een zeer goed mens is. Emmetje moet zijn voorstel maar goed overdenken. Dirk’s verzoek omvat momenteel slechts of ze hem helpen wil met zijn kinderen. Indien zij deze taak op zich durft te nemen, dan zal hij in Den Haag komen om er met jullie over te praten. Momenteel wil hij alles op een zuiver zakelijke basis zien. En Emma hoeft zich anderszins niet gebonden te voelen; een andere basis acht hij niet alleen onwenselijk, maar ook onmogelijk. En voorlopig zou hij het voor 1 jaar willen afspreken. Wat dan gebeurt, staat nog te bezien. – Uit dit alles, kan natuurlijk wat anders groeien. Ik kan hiervan niet anders zeggen, dan dat ik Dirk een zeer goed mens en een zeer innemende persoonlijkheid vind. Wij hebben het hierover ook gehad, en Dirk zegt, dat hij Emma volkomen vrijheid wil laten en dat zo, dat hij niet forceren wil.  En bovendien hangt alles van Emmetje af, en dat zal dan in dat proefjaar wel blijken. Dirk’s inzichten acht ik aanvaardbaar. Axeltje heeft vannacht in onze kamer geslapen. Om 5 uur werd Eidje al wakker van zijn morgengeluidjes.

Dag Hok.