HOK

25 mei

G. De diverse raadgevingen over kleding etc. heb ik u per luchtpost gegeven. Nu zult u uw koffers al wel gepakt hebben, en wellicht worden ze over enkele dagen reeds gehaald. Het is altijd vervelend ook je garderobe gedeeltelijk niet meer tot je beschikking te hebben, maar door goede verdeling zal het niet zo bezwaarlijk hoeven te zijn. Om de gedachten te bepalen rekent u er maar op, dat het in Zuid Frankrijk minstens even warm is als op het grootste gedeelte van de zeereis, en zeker even warm als in Bandoeng. Denkt u er ook aan dat u tegen de herfst weer terugkomt. In de Rode Zee zult u het waarschijnlijk erg warm hebben, daar is niets aan te doen. Veel eau de cologne, veel baden, zo luchtig mogelijke kleding, voor Vader bijv. alleen Schillerhemd. Donkere brillen zijn erg praktisch. Voor Moeder een haarnetje en zo u er zich reeds mee verzoend heeft, eventueel gecombineerd met permanent wave. Uit Eida’s brieven zult u wel nog weten, hoeveel plezier ze ervan had. Ik wou dat u een conservenblikje permanent wave voor haar mee kon nemen! U hoeft zich absoluut geen zorgen te maken over de bagage. De transportmaatschappij die ervoor zorgt, is even secuur als een automaat! Vergeet u uw kredietbrief niet. Natuurlijk in Hollandse valuta te kopen, want u komt ermee terug. Neem liefst een kredietbrief van een grote bank. Neem ook wat Indisch geld mee ± ƒ 100.-, ± ƒ 100.- Hollands. Zoals u weet hebben we hier alleen dezelfde guldens, rijksdaalders en halve guldens als in Holland. De rest is anders. Aan de verschillende havensteden zoals Port Said, Colombo kunt u met Hollands geld even goed terecht. Mocht u echter af willen wijken van de weg, die de meeste toeristen nemen, dan moet u natuurlijk wisselen. Dit kunt u altijd doen bij de aldaar aan boord komende geldwisselaars, die absoluut vertrouwd zijn. Past u te Port Said op voor goochelaars, vertrouwt hun niet al te veel geld toe om mee te goochelen want ze zijn uiterst minzaam, en geld dat hun toevertrouwd wordt, kan men met goed fatsoen haast niet meer terugvragen! In Port Said vindt u het uitschot van [2] de wereld. Uiterst brutale, opdringerige mensen, die je alleen op zeer ruwe wijze van je af kunt houden. En het zijn allen – tenminste die niet een bekende firma, waarvan er in Port Said slechts één is, n.l. Simon Artzt, vertegenwoordigen – afzetters! Colombo is in dat opzicht beter, ofschoon men daar ook niet bang is voor wat overwinst. U zult merken dat u wat tochtjes aan wal betreft, u niet druk hoeft te maken, alles wordt u tijdig ter kennis gebracht.

Vergeet u vooral niet, dat Sabang een vrijhaven is, zodat u daar eau de cologne e.d. zeer goedkoop kunt krijgen. Maar geef het dan niet aan in Batavia, neem het als voor eigen gebruik. – Ik herinner me dat in Post Said tegen juli de heerlijkste druiven te krijgen zijn. Mocht u bang zijn voor ingewandsziekten, neem dan wat kaliumpermanganaat mee, om daarin die vruchten af te wassen.

EIDA

Je hebt daar 2 korreltjes van nodig in een vingerkom. – Wat denkt Hok aan al die dingen. Kijk maar eerst nog eens naar onze kiekjes van de reis. Die zal jullie nu gedeeltelijk niets vreemd zijn hè! Dag Hok en Eida

HOK

Voor de reis zijn bonbons, pepermuntjes erg lekker. Beschuitjes e.d. absoluut overbodig, omdat de scheepskost al eerder teveel van het goede geeft, dan te weinig. Pas op voor ijswater aan tafel, ik kreeg er in het begin maagkramp van. [EIDA Je kunt er gerust enige slokken van drinken, niet teveel tegelijk alleen.] De hofmeesters zijn niet meer dan obers. Ze stellen zich wel als gewichtiger personen aan, maar zijn het in geen geval. Bij het verlaten van het schip in Priok geeft u de hofmeester die uw tafel bedient een 5 gulden, alsook de linnenjuffrouw. De hutjongen geeft u in Marseille

ƒ 2.50 óf  ƒ 5.- [EIDA voor 2e klas is ƒ 2.50 - ƒ 3.- genoeg], met de mededeling dat kalau koewe (=jij) keredja baek, nanti di Priok di tambah lagi. Sigaren meenemen Vader, pijp is aan boord zeer smakelijk. Tenslotte: goede reis en een prettig humeur zowel in storm als in de hitte, dat is het voornaamste van al.

Dag Hok. [3]

EIDA

26 mei 1931.

Geliefden –

Het is pas 4 dagen geleden dat ik m’n vorige brief aan jullie verstuurde, want nu gaat alles weer degelijk per gewone trein naar boord. Dit is dus het bewijs van Hok’s beterschap! Vanmorgen is hij voor het eerst weer naar het Laboratorium – ik hoop dat het hem is bevallen. Gisteravond was er een mooi strijkkwartet van de Kunstkring, maar Hok wilde nog niet door de avondlucht, dus zijn we maar thuisgebleven. Henk belde in de pauze op of er iets met ons was, dat we er niet waren. Hij is een trouwe vriend van ons! Hok wou me alleen met Henk laten gaan, maar daar heb ik geen plezier in, al zijn we ook al ruim (!) 2 jaar getrouwd! Gistermorgen wou Hok wel weer uit, o ja eergister ook even, – toen zijn we naar de Kunsten gegaan en kiekte Jaap ons, terwijl we aan kwamen wandelen. Jaap’s museum wordt hoe langer hoe “echter”. Hij heeft nu echte glazen kasten, waar je zo door kunt gluren. Boven op 1 kast staan 16 trommen van verschillende grootte, die hij pas toegestuurd kreeg. Hij heeft nu een soort artiest, een leerling in voordragen van Royaards of zo en zelf een dichter, die zijn bundels voor ƒ 1.50 verkoopt, als type-hulp. De merkwaardigste mensen komen altijd bij Jaap terecht. Hij kent vele Middeleeuwse dichters uit zijn hoofd en vanmorgen zat hij bij Pierre Smit Revius voor te dragen, waar Pierre op gepromoveerd is, en die hij steeds bestudeert en over wie hij steeds boeken publiceert. Vanmorgen was ik bij Trude. Ik wou informeren wat precies haar dag is van haar 2e bevalling. Het is 29 juni, dus jullie zult de [4] baby alweer groot zien als je bij hen komt. Heleentje vindt het zo leuk dat ze Vader in Indië nog even de hand zal kunnen drukken. Zij gaat 8 augustus weer weg en telt de dagen. Iedereen vindt het jammer dat jullie, nu je zo’n reis gaat maken, maar 2 maanden hier bent, terwijl Bali zo mooi is en de Boeroeboedoer bij Djokja. Alles even fijn. – We hopen maar dat er nog een maand hierbij komt. – Ze zijn enorm jaloers op ons dat wij jullie nú al krijgen! – Na Trude, wandelde ik even Borromeus binnen. Ik vind het altijd zo leuk Zuster Valencia weer te zien en zij ook. Ik trof het, ze had juist niets te doen en ik zat een poosje gezellig bij haar. Ze wou me ook wegen en weten hoeveel ik was aangekomen! Maar gelukkig niet, ik weeg nog 125 pond + 1 ons, en vroeger + 3 ons, geloof ik, dus fraai. Ik ben ook niets dik, alleen maar m’n buste, maar dat zit zeker in onze familie! Zuster Valencia neemt me altijd mee naar hun kapel. Ze hebben nu mooie “staties”, d.w.z. pas 4 mooie gebeeldhouwde, 4 zijn er onderweg en voor de andere 4 sparen ze. Ze is er zo trots op, zo leuk. Ik vertelde haar dat jullie kwamen en dat ik jullie vast naar haar zou brengen, maar vanzelf zullen jullie daar wel komen hè! Ze vond het zo leuk dat Anneke een baby verwacht, “bij jou zeker nog niks aan de hand” zei ze, “nu kun je fijn uitgaan met je ouders om ze alles te laten zien”. Aardig is ze, zo genoeglijk, ik trof het toen wel erg met haar. – Ik ben benieuwd of Zuster Heideman nog bij jullie is geweest, misschien gaat ze wel op jullie boot terug. – Heb je gelezen dat wij, gouvernementsambtenaren, ook 2e klas terugkomen met verlof, ik vind het [5] niks erg, Anneke Harloff vindt het naar, ze houdt van luxe. De Harloffs gaan met 1 juli verhuizen, ze gaan nu naar een gouvernementshuis, heel aan het andere eind van Bandoeng als wij; niet zo erg, want voor intieme vrienden zijn we toch absoluut niet geschikt voor elkaar. Ze verhuizen omdat ze niet meer ƒ 105.- huur willen betalen, maar hebben nu een huis voor ƒ 97.50! ƒ 7.50 in de maand scheelt het hun, maar ze rekenen er vast op hun garage te kunnen verhuren voor ƒ 10.-. – Ik hoop voor ze dat het lukt. Maar als ze hun telefoon afschaffen, sparen ze het dubbele per maand; en dan weten ze zeker dat ze zoveel sparen. Maar ze zijn nogal zo van de “luchtkasteel”-derige kant. – Gistermorgen gingen we naar het grafje en zochten een mooie eenvoudige steen uit, we zijn zo blij dat we dat nu kunnen doen, want als het in verval komt, is het verschrikkelijk. We hebben het maar eenvoudig gedaan, alleen met Elza Aleida Tan 30-9-30, meer niet. Toen we nu kwamen, hadden vreemde mensen er plantjes op gezet, zeker iemand die vaak daar komt, maar nu zal dat dus niet meer hoeven. – We zijn zondag bij Anneke jullie vliegbrief gaan lezen. Fijn dat je toestemming hebt van B&W, nu zal alles verder wel snel gaan, leuk dat jullie ons antwoord zo gauw kreeg per telegram en later de vliegbrief ook zo vlug. – Als Emma haar examen klaar heeft, komt ze dan niet mee, er is hier altijd plaats voor haar! – Hok heeft in september een Natuurkundig congres, waarop hij waarschijnlijk een voordracht houdt. Ik hoop dat wij hem zullen mogen horen. – We hebben gister een enorme opruiming gehouden onder onze boeken. Hok maakt nu meer plaats in zijn kast en orde! Ik heb ondertussen de boeken in de voorkamer [6] opgeruimd, die langzamerhand al te erg door elkaar staan. B.v. 4 delen van 1 schrijver, staan op 4 verschillende planken, verder staat een deel op zijn kop, treurig is het. – Morgen komt Hetzel + vrouw bij ons theedrinken, ik denk de zoute bollen open te maken! Die van jullie staan er nog steeds! – In Soerabaja hebben we niet veel gemusiceerd. Zus en ik speelden 1 morgen 4-handig, Zus zag het stuk voor het eerst en ik moest erg wennen aan een vleugel, omdat de muziek zo hoog staat, zo ver van de toetsen. Na afloop had Zus erge pret dat ik het ook warm had, we veegden om het hardst de straaltjes langs onze hals weg en m’n jurk was dóór van achter. Dat heb ik niet vaak gehad. Zus transpireert daar enorm en Dirk en zij, trouwens de kinderen ook, hebben erge last van rode hond, wat erg naar schijnt te jeuken. Bovendien praat Zus voortdurend over de warmte; Hok zei al een keer tegen haar denk er maar niet aan, dan krijg je het nog warmer. Dirk en Zus zijn beiden erg op Hok gesteld, erg leuk. Zus wou op ‘het’ dinertje naast Hok zitten, maar ik weet dat Hok helemaal niks zegt wanneer zijn buurvrouw veel praat, dus zocht ik de bedaardste uit, Mevrouw Holthuis, want naast mij mocht hij niet! – Na deze brief krijgen jullie nog maar 2 mailbrieven naar het Papaverhof! Ongelooflijk. – Vervelend dat Thijs ziek is geworden in Soerabaja, echt saai; maar gelukkig dat het niet erg is, alleen een zwerende elleboog. Anneke schreef dat ze overmorgen of zo thuiskomen.

Dag Eida.

Toevallig staan er de laatste tijd erg veel advertenties van gevraagd kinderjuffrouw en juffrouw voor de huishouding, maar het is de vraag of ze voor een Europees meisje willen betalen, die zijn duurder dan Indische.