EIDA

8-6-’32

Lieve kindertjes –

Hok verdween naar kantoor, tegelijk verdween mijn vulpen. Dat komt ervan als je beiden een van dezelfde kleur hebt! Wat een vent overigens hè, op maildag, toppunt! Gisteren wachtte ik met smart op een vliegbrief van jullie, maar bij nader inzien heb ik mij een week vergist. Het misselijke was dat er wel een luchtbrief kwam, maar een voor Hok over “zaken”! Ik snelde er tevergeefs heen! –

Tek Bheng was bij ons, hij zei al tweemaal eerder te zijn geweest, toen wij uit waren. Hij kwam nu voor mij heel ongelukkig, daar het kwart voor 8 was en ik om 8 uur bij de Smitten moest zijn voor de lezing over Jacques Perk dat ik met hen allang had afgesproken en waar ik dus onmogelijk af kon. Hok had al gezegd er niets voor te voelen, was dus geëxcuseerd, en bleef gezellig 1½ uur met Tek Bheng aan het bomen. Je hebt wel gelijk dat we hem niet zouden herkend hebben, als we niet geweten hadden dat hij hier was. Hij kon absoluut 2 x in zijn jas. Maar het is me een raadsel waarom jullie zo ontsteld over hem waren, ik vind zijn gezicht nu veel aardiger, veel meer karakter erin. Hij was toch wat al te pafferig! Hij was allergezelligst en met moeite kwam ik ertoe uit te gaan. Hij zat bij ons aan tafel, terwijl wij aten, dus echt huiselijk. Ik hem gevraagd gauw eens te komen eten. Hij zal nu wel weer terug zijn uit Batavia, waar hij aandeelhoudersvergadering had van hun landerijen. Hij zei dat wat zijn moeder betreft het weer loos alarm geweest is, ze is heel best – Hij heeft nu in 5 dagen en nachten [2] zijn boeltje moeten pakken, vandaar dat hij bij jullie wat slaperig was! – Jullie hebt je dus toch ongerust gemaakt over een eventueel ontslag. Hoe is het eigenlijk gekomen, want ik heb ervoor gewaakt dat er nooit iets over in de brieven kwam. Is het Mevrouw Hupkes haar schuld, toen ze van Jan’s zgn. ontslag vertelde (waar overigens nog niets van bekend is, dus vermoedelijk blijft hij wel). Jullie hebt dan ook wel aardig komedie gespeeld in je brieven, m’n compliment! Of was het pas sinds korte tijd bij jullie opgekomen. Nu kan ik je zeggen dat ik een tijdje wel angstig ben geweest, vooral met het oog op onze a.s. baby, en nu zijn we dubbel blij en Hok rekent heftig hoeveel we wel niet zullen sparen in deze maanden, daar we de ƒ 500.- ongeveer schoon overhouden, als we er iedereen voldoende voor gefoven hebben. Het is een feest dat we nu wel royaler leven – je denkt er niet meer over iets na te laten om het geld! En je doet extra ’t een en ander: ik foof zaterdag b.v. Nel Stamm, een leraresje ± 27 jaar, die ik bij Baukje en op de Vivos leerde kennen, op een ijsje bij Bogerijen, nadat we bij Mevr. v. Vianen geweest waren om over haar paviljoen voor Nel te spreken. Mevr. v. Vianen wil haar 2 kamers, de eerste 2, geven met pension voor ƒ 110.-, Nel heeft er wel zin in evenals Mevr. v. Vianen, vooral ook misschien omdat zij een kennis van mij is, hm hm! (Mevr. v. Vianen klaagt Mam, dat ze nooit iets van je hoorde, en stuurt je haar groeten.) – Ja visite heeft het nu ook goed bij ons, allemaal lekkere dingen! Zaterdagavond hadden we een bridgeavond op verzoek van onze gast Houw!, die sinds vrijdag weer 3 dagen is geweest – Nel als vierde man – we hadden bonbons, vruchtensla en gebakken broodjes met overgeschoten tong, die ik nog even maakte. – We speelden tot 1 uur, dus vrij geanimeerd! Houw deed het verreweg het beste en Hok en ik legden het af. Maar Houw heeft toch kans gezien ons enigszins enthousiaster voor het schone spel te maken en zondagavond speelden we weer nu met de “blinde” en wij drietjes, maar ik had enorme slaap en gaapte niet gering, hetgeen niet wegnam dat we tot 11 uur [3] doorspeelden. Ik kan me begrijpen dat Emma nog niet erg verrukt is van het edele spel, maar veel doen zodat je er steeds meer van snapt, want dán wordt het pas aardig. Vrijdagavond gingen we naar de bioscoop “Le Roi des Resquilleurs”[1] veel minder dan “Sous les Toits de Paris”. Dus je ziet dat Houw ons flink uit de slaap heeft gehouden. Overdag waren we om de beurt verdiept in “Rubber” waar jullie al over schreven dat Marietje het heel juist beschreven vindt. Ik vind het ook enorm goed, alleen kan ik me niet begrijpen dat de vrouwen zich daar zó misdroegen in die dronkemansbende, toen de “hausse” al te lang duurde. Op die manier gun je ze de malaise in hoge mate, als ze hun geld op die manier wegsmijten tegelijk met hun manieren en de dames hun vrouwelijkheid en eerbaarheid. O jasses, wat een bende, iedereen met een ieder getrouwd!, geen onderscheid welke man je voor je hebt! –

Maar zoals verder de Indische sfeer in de natuur, in ’t oerbos, onder de Inlanders, op de pasar, beschreven wordt, kunnen wij (of misschien jullie nu ook!) echt in meeleven. Alleen is misschien daar, waar de huizen kilometers van elkaar staan, de eenzaamheid groter dan wij, stadsmensen, ons kunnen indenken. Heeft Marietje echt zelf dergelijke braspartijen meegemaakt, moet je eens schrijven – zij zelf passen dan allerminst onder de “planters”.

Een reuze boeiend boek overigens, als ik er in bezig was, deed Houw steeds pogingen me op te laten staan! en na het eten, wie het het eerst in handen kon krijgen!

Op 1 juni is ons IEVVO-huis geopend, d.w.z. je moet je er nog niets van voorstellen, daar het huis nog op die datum ongeveer leeg was, alleen stonden er nog een paar meubels door Irene in bruikleen gegeven. Toen ik zover gekomen was, stopte er een auto voor huis, waaruit Tek Bheng stapte. [4]

HOK

G. Bedankt voor de balans, we zullen gauw onze schuld afdoen. Tek Bheng vertelde dat u zich ongerust maakte over onze betrekking. Er was eigenlijk absoluut geen reden voor. Men heeft de afvloeiingen over het gehele corps van academici verdeeld: zowel ouderen, bijna pensioenrijpen, als tijdelijken en ongeschikten heeft men voor ontslag voorgedragen. Als principe heeft men aangenomen, dat zij die moeilijk gemist kunnen worden, aangehouden worden, zelfs al zijn ze tijdelijk of in nog losser verband. Verder heeft men geen rekening gehouden met de nationaliteit. Zo zijn er een aantal Nederlanders voor ontslag voorgedragen terwijl er in dezelfde categorie ook tijdelijke Duitsers werkzaam zijn. De meesten vinden het erg gek dat men niet zoals in het buitenland gebeurd is, de buitenlanders het eerst ontslaat! De betrokken Nederlanders hebben dan ook gerekwesteerd.[2] Wat de beslissing van de regering zal zijn, wordt met spanning afgewacht. – Van onze Paleontologische Dienst is er maar één ontslagen, een jonge Duitser Dr. Scheffers. Veel is er niet aan hem verloren. Een zeer oppervlakkige en fantastische werker. Hij doet precies hetzelfde als ik, vandaar dat onze verhouding tamelijk koel is. Ik kan het me best indenken, dat hij mij als de hindernis aanziet, waarover hij gestruikeld is. – U spreekt van koude in mei! We kunnen hier spreken van een niet komende droge moesson. Het regent nu nog altijd heerlijk, wat onze tennismiddagen niet zelden tot zwemdagen maakt. –

Ho is nu helemaal zonder werk. We zullen hem wel moeten steunen. Gelukkig dat we het missen kunnen. –

Tek Bheng was gisteren weer hier en we hebben gezellig geboomd tot ongeveer 11 uur, wel wat laat voor Indische verhoudingen. We vinden hem niet veel veranderd. Nog altijd even enthousiast en gesticulerend. – Vandaag schreef Houw ons, dat hij zijn ontslag verwacht met het eind van het jaar. We hopen maar dat dit niet waar is.

Dag Hok. [5]

EIDA

Maar om op ’t IEVVO-huis terug te komen. Irene was van plan geweest haar meubels cadeau te geven, benevens een gasfornuis, en nu ze ’t haar zo moeilijk maken van de kant van ’t I.E.V. (Indo-Europees Verbond) doet ze ’t maar op deze manier. Eén keer is de polikliniek nu gehouden en 3 x per week kun je er stopwerk brengen – Een jong Indisch meisje met haar “vriend” verven daar alles, dat is tenminste een goede hulp van de Indische kant. De banken en tafels beitsen ze met een permangaan oplossing, ze worden dan donkerbruin, heel aardig, en een goedkope manier! Ik moet nodig weer eens gaan kijken hoe het met het huis staat – Met de opening stuurden wij een mandje orchideeën, slechts 2 andere bloemstukjes waren er. Irene maakt zich hoogst verdienstelijk o.a. door allerhande firma’s allerlei af te zetten: zo kreeg ze een fonteintje plus aanleg + enige lichtleidingen van de één, betegelde keukengootsteen van een ander enz. Ongelooflijk in deze tijden hè!

Tek Bheng kwam dus gister weer en bleef gezellig eten. Hij is nog vol vuur en actie als hij wat vertelt. Op hun aandeelhoudersvergadering heeft hij een Chinees Volksraadslid, dat nooit door iemand van zijn eigen ras was tegengesproken, vastgezet, hetwelk de man zeer vertoornde en Tek Bheng deed glunderen. Hij moet nu weer op reis, dus zullen we hem voorlopig wel niet meer zien.

Houw heeft indertijd een accept van ƒ 3.500.- voor Ho ondertekend en nu zit hij eraan vast en moeten hij en een neef ieder de helft betalen. Houw wil zijn auto nu verkopen en raadt ons dringend aan ons geld goed vast te houden, daar er ook nog kans is dat hijzelf in januari ontslagen wordt en dat Hok dan de enige verdienende zoon nog zou zijn. Wij weten trouwens niet of Houw die ƒ 1.750.- wel heeft. Al zijn papieren heeft hij Ho indertijd al gegeven, water in een bodemloos vat. Ho had zich een half jaar eerder failliet moeten laten verklaren, dan [6] was Houw er in elk geval beter aan toe geweest. Gelukkig maar dat wij nu zoveel kunnen verdienen en ook sparen! – Ho kon een baan krijgen van ƒ 40.- in de maand in Batavia als jongste bediende, hij zal het wel aannemen, denk ik, alles beter dan niets. –

Vanmorgen kwam opeens Jaap Kunst binnenstappen, echt genoeglijk, zijn blindedarm was hij net kwijt, en nu hebben ze maar vakantie genomen. Jaap was net terug uit Celebes en Sumatra-Atjeh, toen hij er last van kreeg, wel een wonder en een geluk. Hij vertelde dat de kinderen, die hier altijd wát hadden, dáár altijd heel gezond zijn, alleen voor hemzelf en Katy is het wel wat zwaar. Katy die ik later even zag, toen ik Jaap thuisbracht, ziet er heel beroerd uit. Ze heeft blijkbaar weer teveel gedaan: de kinderen bijgewerkt en elke dag 2, 3 maal naar ’t  Ziekenhuis gelopen voor Jaap en ondertussen ongerust over hem. Ik heb haar gezegd eens bij mij in de tuin te komen zitten. – Het is hier nu ’s morgens weer echt heerlijk en ’s middags van 5 tot half 7 ook. Dan is Hok weer weg en dan zitten Tommy en ik op het stoepje naar de zonsondergang te kijken! De droge tijd doet eindelijk zijn intrede. ’s Morgens vroeg is het alleen erg koud.

– Wat mij betreft, niks bijzonders. Alleen ben ik wat licht in ’t hoofd, vooral als ik naar boven of naar beneden kijk en als ik in bed lig en ver-lig draait me de kamer gezellig rond, net als Moeder hè indertijd, gewoon na-apen, vindt Hok het van mij! Maar dit hoort er natuurlijk bij mij bij. Weer 1 keer keerde ik m’n maag om, eens in de 2 weken!

– Het pak naar Dien is weg, ik stuurde haar asperges, vruchten op water, kaaspastei, ansjovispasta en kroepoek + de gemaakte kleertjes. Ik schreef haar dat het kleine jakje van jullie is – Het crêpe papier is nog hier, daar Hok het onvoldoende verpakt vond. Ik hoop maar dat ze tevreden is. Haar laatste brieven zijn niet veel zaaks meer. Ik vrees dat ze teveel correspondentie heeft en het is natuurlijk vervelend in elke brief hetzelfde te zeggen!

Sinds een paar dagen zijn we beu van het eten van de baboe. [7] Alles smaakt steeds hetzelfde en ’t is òf te flauw òf te zout. Je wordt er beroerd van. Daar moet wat aan gedaan worden!!

Vanmorgen kwam er weer een doodzielige werkeloze, die met een stem met tranen vertelde van zijn levensgeschiedenis. Ik kan nooit nalaten zo iemand te helpen. Ik kocht maar weer een schrijfblok voor 5 x de prijs! en kan nu weer 2 jaar op het papier teren, want elke werkeloze verkoopt papier!

Gister kocht ik de briefkaarten met betaald antwoord voor de “ontwapening”. Een goed idee Paatje, Suus Hortsink, die ik ervan vertelde, wil er ook graag 6 van overschrijven.

Enig dat Vader oom Jaap zo onverwacht sprak en dat Goethe hem zo boeit en dat de kalender nog steeds bevalt! Waarom heeft Moeder’s brief geen slot, heeft Vader de brief stiekem weggenomen uit je schrijfmap en dan naar de bus gebracht!?

Bedankt voor de boekhouding, die je zo keurig voor ons doet. Waarvoor is die ƒ 8.- rente van 1 mei ’32. Het valt werkelijk mee. Nijhoff heeft wel ƒ 14.- van de rekening af gedaan blijkbaar. Dus af: ƒ 1.40 boekje van Dien.

Keurige vulpen, Mam. We hopen de resultaten van die van Em ook eens te kunnen bewonderen. We mogen je overigens al wel haast succes voor je examen toewensen en wel heel veel succes.

Er stond vandaag een stuk in de krant dat het in Den Haag vol is van waarzegsters en magnetiseurs, dat het een naar het bovenzinnelijke gerichte stad is! Is je dokter niet een beetje een vijg[3] Mam?! Je mag je joligheid niet door hem verliezen!!

Hok heeft kiespijn. Vanmorgen op een zenuw geboord en daar een goedje erin gekregen om de zenuw te doden. En nu kreeg hij [8] ook nog minder lekker eten, zielig hè.

We hebben net zijn nieuwe witte pakken gepast, 2 stuks – hij is nu door 3 van de oude broeken van achter heen, dus de nieuwe zijn bepaald nodig.

Jaap vertelde nog dat de instrumenten van Thijs zeer bijzonder mooi waren. Dus dat is plezierig. Hij heeft nu al 700 instrumenten.

Dag Eida.

Vrijdagmorgen: Vanmorgen een kwartiertje met Jan Hupkes staan kletsen, toen ik Hok had weggebracht. Hij fietste weer eens voor de afwisseling. Ze komen volgende week eens bij ons, ik vind Jan nog steeds erg aardig, maar Hok en Lientje niet bepaald een combinatie – ik ben benieuwd of het bezoek een mislukking zal worden, net als met de Smitten met wie ik zoveel gemeenschappelijke herinneringen heb en Hok geen één!

Ik moet je nog schrijven over een boek: er is zo ontzettend veel keus, ik weet waarachtig niet wát te kiezen: “Het taaie Ongerief” van Th. Thijssen of  Sprookjes van Andersen of Grimm voor onze a.s. spruit! Maar ik wil het je niet lastig maken. Indertijd heb ik zeer genoten van “Het grijze Kind”, dus wil ik graag wat van Thijssen en “Kees de Jongen” kan ik van Lenie lenen. Dag Eida.

Met deze zelfde mail bestelt Hok boeken bij Nijhoff – als je ’t dus ook daar bestelt, kan hij ’t verzenden en heb jij er geen last mee. Dag.