EIDA

Maandagavond 9 maart

Geliefden –

Terwijl de donder onheilspellend rondspookt, wend ik me tot jullie. De regen is zo vriendelijk geweest vanmiddag pas te beginnen nadat we net thuis waren van het tennissen. Meneer de Jongh, met wie we geregeld 2, 3 maal in de week spelen, zal zeker nog een aardig douchetje gehad hebben voor hij thuiskwam. Overigens is hij zoiets gewend. Gister is nl. zijn karpet uit zijn kamer weggedreven van de overstroming. Hij woont hier in een pension, waarvan de tennisbaan onder water stond, en de garages leeg gespoeld werden. Er stonden bakkerskarren in, en die zijn enige kilometers verder teruggevonden, en de auto’s zijn door een grote vrachtauto, geholpen door alle tuinjongens van het hotel, uit de modder gesleept. Wij hebben van dat alles niets gemerkt, omdat we boven de stad wonen en al het water dus van ons wegstroomt. Gister nam Chris, Thijs, Hok en mij mee, naar een schitterende stroomversnelling midden in de bergen van de Tjitaroem, de rivier die langs Bandoeng stroomt. Reusachtig gezwollen was hij van de regens. Op de plaats waar vroeger Anneke en Thijs gelopen hadden, was nu een diepe, enorm snelle stroom, met een brede waterval omdat het water over een bergrug heen moest. We stonden er van onder tegen aan te kijken en werden op een afstand van honderd meter minstens, nog besproeid met opspattende druppels, werkelijk mooi. Anneke ging niet mee. Maar ik had nu juist weer reuze zin omdat ik nog haast niks van [2] de omstreken gezien heb. De Norit werkte weer fijn, ik had geen minuut last. – Anneke is nog steeds reuze goed. Ze ziet er best uit, je zoudt niet aan haar zeggen dat ze, “in positie” was. Katy was er tenminste verbaasd over. We spreken opeens de Kunsten weer zelden, en daarom liep ik pas even bij hen aan op een morgen. Ze hebben een grappig tam hertje in de tuin. Ze hebben net gehoord dat het een Chinese is en Jaap begrijpt nu, waarom ze hem eerst niet begreep: omdat hij geen Mandarijns spreekt! Als je de tuin binnenkomt, loopt het hertje op je toe en laat zich aaien, mits je geen schichtige bewegingen maakt. Ik heb niet gevraagd of ze nog met de vliegpost op 3 februari hebben geschreven. – Zeer bedankt voor jullie vliegbrief. Ik ben erg benieuwd of jullie voor de onze geen port hoeven te betalen. Anneke zei dat die lapjes er gerust in konden, want dat Tine Schepers er wel kiekjes instopte. – We hadden vrijdag de Heer Neumann van Padang, een Hollandse Indische jongen en Königswald, een pas gekomen Duitser, beiden ongetrouwd, hier te eten. Het was werkelijk wel geslaagd, hoewel ik nog steeds een soort dinertje doodgriezelig vind. Als iemand plotseling blijft eten, kan het me niks schelen, maar zo’n voorbereiding! Ik maakte de huzarensla zelf, omdat Hok hem de vorige keer niet lekker vond. Evenwel tot verontwaardiging van de kokki, die me net verteld had, dat ze alles kon koken, ook voor mensen, die pas in Indië kwamen. Dit is met het oog op jullie komst! De gasten bleven tot kwart voor 12!, en als ik niet gegaapt had, waren ze zeker nog langer gebleven. Neumann is een echt gezellige jongen en die Königswald zo’n echte sentimentele Duitser vol poëzie. Hij speelde voortdurend met de poes [3] die we toen net hadden en vertelde kostelijke verhalen van zijn vroegere slimme teckel. –

De poes begint hier al aardig te wennen. We noemen hem niet anders dan Hans en hij luistert zelfs al naar die naam, echt leuk. Dat komt vooral door zijn gevoel voor gezelligheid. Hij vindt het geen manier als we hem alleen laten en zodra hij ons hoort thuiskomen, komt hij aangesprongen, en werpt zich direct op je voeten, waarvan hij denkt dat ze zich om hem te amuseren, bewegen. Hij is enorm kouwelijk en brult moord en brand als hij niet op een warm plaatsje, op je schoot of tegen je aan ligt. Echt gezellig. Ook schreeuwt hij, wanneer hij op de bak moet. Dus kostelijk zindelijk. Hij speelt als een dolleman met een kartonnen ring, die we even boven de grond ophangen, zodat hij geweldig heen en weer schommelt als je er een tik tegen geeft, enig om te zien. – Ik speel nog steeds elke dag piano. Studeer hard op de pianopartij van de duetten voor Anneke en Mevr. Ter Haar. Ik vind het fijn om te accompagneren. Ik hoop het steeds vol te houden. Hok heeft zo’n heerlijke boel muziek. Met Henk zal ik eens een keer Grieg spelen, Anitra’s Tanz en zo. Maar Henk vindt die niet geschikt voor piano. Henk is sinds een week in dienst. Hij is al 3 dagen ziek geweest, en heeft tot zijn vreugde die dagen van dienst misgelopen. En nu is hij overmorgen in Soerabaja als getuige opgeroepen in een zaak en nu moet hij weer 3 dagen vrij. Net een kwajongen, zoals hij genoot! – Heerlijk dat je een mooi kleedje voor me voor Dien hebt gekocht en een theemuts, die kan ik altijd nog even bewaren. Kom voor die prijs hier eens om zoiets! Ik ben blij dat je geen wol genomen hebt, want ik heb net ontdekt dat dat kussen van Liesje erg prikt. [4] Die wol in je rug is niet prettig. Mevrouw van der Ban zei dat ze van frotté zij, net een manteltje gemaakt heeft, dus dan is het zeker niet zoiets nieuws? Of zou ze iets anders bedoelen. – Dinsdagmorgen. Ik ben net bij Mevrouw van der Ban aangelopen om raad te vragen over een jurk, die ik hier kocht, en die ik helemaal tot op m’n schoenen wil maken. Op ’t ogenblik is hij met 4 punten. En nu hebben we een manier bedacht dat ik niet eens wat hoef bij te kopen, als dat niet wat is! Hij wordt alleen van onderen maar 3 el wijd, ik weet niet of het een bezwaar is. Eerst Hok’s advies inwinnen! – Gistermorgen was ik bij Mevrouw Oppenoorth, je zult wel denken dat ik niets aan mijn hoofd heb dat ik steeds naar andere huisvrouwen sjouw! Maar hier vindt “men” het onaardig als ze je nooit eens zien verschijnen. En bij haar was ik nog nooit geweest. Ze heeft een reusachtige orchideeënkwekerij, een soort struik stond helemaal in bloei, net bloesem. – Ik lees tegenwoordig elke morgen in de Bijbel. Ik wil hem graag eens helemaal doorlezen. Maar Paatje, jij bent erg bijbelvast, vertelt eens. Waarom is Jacob eigenlijk een aartsvader. Zijn karakter vind ik nl. niet erg mooi. Hij bedriegt toch zijn vader en Esau ook. En op zijn vlucht verschijnt God zelf voor hem. Is dát nu rechtvaardig?! Abraham is een veel mooiere figuur, door en door vroom en goed. En Rachel bedriegt haar vader ook al, door het stelen van zijn huisgoden en dan vind ik Jozef ook niet onverdeeld sympathiek. In de magere jaren laat hij de Egyptenaars eerst al hun geld en hun vee aan de Farao verkopen om in het leven te kunnen blijven en dan nog al hun land. Verder komt Mozes voort uit het huis van Levi, een van de zoons van Jacob, die [5] hij vervloekt. Ik begrijp werkelijk het heilige van dit boek niet, waarin ook alles “bij-zijn-naam” genoemd wordt en God zelf onrechtvaardig is, en zijn uitverkorenen lang niet volmaakt. Dan is Jezus toch wat anders. – Verder speel ik nog steeds elke morgen piano. Op ’t ogenblik studeer ik Walsen van Chopin, om ze in tempo en een beetje behoorlijk te spelen valt toch niet mee.

Het is zielig voor Gonne Schutter dat ze nu niet hierheen kan komen, nu die Mevrouw Bloemendal, die het kan weten, het afraadt haar te laten komen op de bonnefooi. Chris had haar wel graag willen hebben, ze zou zeker veel pret bij hem hebben. Elke zondag een tocht met de auto, hij gaat juist een nieuwe Ford kopen!, tea-en bij Hotel Preanger en zaterdagavond dansen! Is dat niets voor Empie!!? Anneke denkt dat Tante Lyda wel boos zal zijn. Ik heb Mevrouw Ament van Vivos ook al gevraagd, die heeft net haar kinderjuffrouw weggedaan, maar nu wil ze geen nieuwe. Ik zal nog eens in de Vivos proberen, dat is misschien nog wat. – Zaterdag krijgen we waar-schijnlijk 2 Vivos dames te logeren. Hok hoopt maar dat het aardige meisjes zijn!

Dag liefjes, Eida 

Geliefden – Ik heb nog heel veel te schrijven! Allereerst wat enig dat Hessel verloofd is, ik gun het hem echt, als het een lief zacht meisje is! Zijn die verlovingskaartjes alleen voor jullie of ook voor mij. Is dat meisje van Emma’s leeftijd, dat zou leuk zijn. Hij is echt een jongen om vele harten te veroveren. Op ’t Gym had hij al veel succes bij de dames! Ik zou hem [6] graag gelukwensen, maar weet natuurlijk geen adres. Weet Em alleen dat ze mooi is en niet meer? Toevallig dat ik net aan Em schreef hoever Hessel was. Is hij al med.kand.?

Wat allerliefst van Tante Leidie dat ze ons dat reisje naar Soerabaja cadeau wil doen. Wij zijn er enorm verrukt van. Anneke en Thijs vinden het niet zo nodig. Zij hebben hun geld voor de operatie van het Gouvernement teruggekregen, maar wij kunnen niet eerder ons request indienen, dan nadat we Kuyer betaald hebben en we moeten hem vóór augustus betaald hebben. Wat een afgezaagd thema hè! Waar het hart van vol is…  Tante Leidie is een schat, compliment van ons! Maar wij zouden het juist wel leuk vinden, wanneer Zus en Dirk het wisten, want dit is toch ook een cadeautje voor hen dat we het feest dan met familie onder elkaar kunnen vieren en dat wij dit aan haar danken. Ik vind dat juist extra leuk!

Vreselijk zielig dat tante Jenne in bed lag, toen haar kinderen kwamen. Dat doet me denken aan mijn vroegere verjaardagen, wanneer ik vaak ziek was, alleen door de opwinding van tevoren!

Wat misselijk dat die Guus Minkenhof in de kamer bleef, toen Moeder daar was. Waarom heb je haar niet een wenk gegeven, het is toch nog een kind!

Wij zijn van plan een kleine steen op het grafje te laten zetten. In dit klimaat komt niet veel terecht van niet-dagelijks verzorgde planten. En in het gedeelte waar ons grafje ligt, is juist een ellendige werkman, die zich met alles bemoeit, hoogst onsympathiek, aan wie we de zorg voor onze plantjes, als het niet moet, liefst niet opdragen.

Bedankt voor de mode-oplossingen!

Dag Eida [7]

HOK

10/3 ’31.

G. Zeer sympathiek van Tante Leidie om ons reisgeld aan te bieden voor de reis naar Soerabaja. De Rempten mag ik heel graag, zodat we – zoals we reeds in de vorige brieven schreven – hen gaarne verkoperen willen; helaas vrezen we dat onze financiën niet mee zullen werken, we rekenden uit dat we met mei, met betrachting van de pijnlijkste zuinigheid, misschien net zullen rondkomen, een deficit is echter waarschijnlijker. De tandarts peutert namelijk heel wat guldens uit mijn gebit! Dat is de oorzaak van een sombere voorspelling. Tante Leidie’s Aanbod (met hoofdletter) zullen we daarom heel gaarne aanvaarden. – Over Hans jr. gesproken, we hebben ook een Hans jr.jr. – een kleine witte kater – die allerliefst is, en prachtig luistert naar zijn naam. Hij heeft ons beider harten reeds gestolen! – Van het bericht over de tragische moord in Bilthoven lazen we ook hier. Die man zal wel niet toerekenbaar zijn. Vrees voor de mensen hier, hoeft u heus niet te hebben. Als er een volk bestaat dat zeer zachtzinnig is, dan zijn het zeker de Javanen. –

Bedankt voor de afleiding van het woord Cycloclypeus.[1] U moet ons potjeslatijn maar niet al te kritisch bekijken. Het ergste van al is, dat een eenmaal ingeburgerde schrijfwijze niet veranderd mag worden. Daardoor zouden allerlei verwarringen gesticht worden. Ik betreur het, dat ik geen klassieke opleiding heb genoten, niet alleen, omdat ik meer voor A dan voor B vakken voel, maar ook voor mijn momenteel werk, waarbij zovele nieuwe namen verzonnen moeten worden. Die namen zijn nl. het best, wanneer ze een typische eigenschap uitdrukken. Momenteel heb ik de volgend namen: primers, transiens, biplicatus en verdere naar personen, zoals koolhoveni, eidae... maar ik heb nog meerdere te verzinnen. Dat aantal is gelukkig gemakkelijk te vermeerderen nl. door voorvoegsel prae- of post. Dit kan in mijn geval omdat ik zeker weet, dat bijv. prae-eidae een vorm is, waaruit de eidae is ontstaan, en dat de post-eidae een vorm is uit eidae ontwikkeld. Mijn werk schiet goed op; ik merk dat [8] ik werkelijk het neusje van de zalm heb en dat de resultaten ook in algemene zin bijv. voor de zoogdieren geldig zijn. – Paleontologie is eigenlijk, zoals de meeste mensen haar opvatten, niet meer dan Paleontografie: niets anders dan dorre beschrijvingen. De menselijke geest stelt zich nu eenmaal niet tevreden met het constateren alleen van de feiten, ze wil ook het causale verband tussen die feiten weten. Dikwijls is deze opvatting te wijten aan de mensen zelf, bijv. de Amerikaanse literatuur over mijn vak is het probaatste slangenmiddel, dikwijls leent het materiaal zich niet voor diepergaande studie. Merkwaardig is nu, dat vooral de Duitsers degenen zijn, die de Paleontologie zo goed opvatten. Ze zijn dikwijls wel wat te voorbarig, wat te speculatief, maar hun opvatting bevalt me toch meer dan dat gejaagde, oppervlakkige van de Amerikaan. Ze zoeken alleen het praktische, hun methoden zijn dan ook alleen berekend op nut. Nu wil het, dat Paleontologie alleen dan bevredigende resultaten geeft, wanneer de problemen uit de praktijk zuiver wetenschappelijk behandeld worden. – Hier bij ons voel ik ook die tegenstelling. De geoloog wil resultaten, liefst zulke die absoluut vaststaan, de paleontoloog zegt: we kunnen aan die eis niet voldoen, wij moeten eerst een basis vinden. Ik geloof dat de wetenschappelijke medewerkers van welke praktische dienst dan ook voor zulke moeilijke gevallen geplaatst zijn.

Dag Hok.

EIDA

Ik belde net de dokter op om te vragen hoe m’n urine was. Hij zei dat het prachtig was en of hij heus wel van mijzelf was! Nog één maand om het volmaakt te maken, poeders slikken. Ik zei hem of ik moest doorgaan met de poeder, en hij vroeg of ik er dan soms last van had, ik zei niet ik, maar m’n portemonnee!

Dag Eida